Menu lewe
Warsztaty związane z historią i wykorzystaniem papieru czerpanego.
28 listopad 2023
20 listopada 2023 r. w zabytkowym obiekcie odbyły się warsztaty związane z historią i wykorzystaniem papieru czerpanego. Daria Szeliga i Sandra Swoboda ze Strzeleckiego Ośrodka Kultury zapoznały uczestników z historią i wykorzystaniem papieru czerpanego. Oprócz treści teoretycznych uczestnicy w praktyczny sposób samodzielnie pozyskali papier czerpany z wodnej zawiesiny. Po uformowaniu i wysuszeniu papier został wykorzystany do ręcznego wykonania różnorodnych kartek okolicznościowych zaproszeń, podziękowań.
Papier czerpany – rodzaj papieru wytwarzanego w procesie czerpania, na który składa się etap wyodrębnienia pojedynczych włókien z surowców roślinnych oraz etap formowania papieru z wodnej zawiesiny włókien, odwadnianej na sicie.
Historia
Przyjmuje się, że papier, w formie papieru czerpanego, wynaleziono w Chinach w 105 r. W XI w. zaczęto produkcję papieru czerpanego w Europie (Półwysep Iberyjski, Sycylia). Od XV w., czyli zapoczątkowania druku w Europie, zwiększa się tutaj zapotrzebowanie na papier czerpany. Prowadziło to do pojawienia się nowych technik i maszyn służących przekształcaniu szmat w pulpę, m.in. stosowanego do dzisiaj cepa holenderskiego. W 1799 r. Luis Nicolas Robert wynalazł maszynę papierniczą, a w 1803 postawiono pierwszą maszynę papierniczą w Anglii, co sprawiło, że produkcja papieru czerpanego zaczęła stopniowo się zmniejszać. Powtórnie, pod koniec XX w. wzrosło zapotrzebowanie na papier czerpany z powodu jego walorów artystycznych. W krajach Dalekiego Wschodu produkcja papieru czerpanego trwa nieprzerwanie po czasy współczesne.
Surowce
Początkowo do produkcji papieru czerpanego używano łyka krzewów i drzew morwowych i odpadów konopnych. Wraz ze wzrostem zapotrzebowania na papier czerpany zaczęto stosować inne surowce: len, słomę ryżową, łodygi bambusa itd. Do wyrobu papieru używano także rozdrobnionych szmat. Papier uzyskany z pulpy szmacianej jest szczególnie odporny na zniszczenia, a także na upływ czasu. Był on stosowany do produkcji najbardziej luksusowych druków od XV do XIX wieku. Współcześnie do produkcji papieru czerpanego korzysta się z bardzo szerokiej listy surowców. Papier czerpany algowy wykonuje się z zielonych alg weneckiej laguny. W Bawarii wykonuje się papier piwny z osadów browarnianych o różnych barwach i zapachach.
Proces produkcji
gotowanie masy roślinnej w wodzie z dodatkiem popiołu drzewnego lub mleka wapiennego
płukanie masy
miażdżenie
rozprowadzenie masy w wodzie
zlanie do kadzi
czerpanie ramką z sitem
przekładanie sitem formowym dla ograniczenia formatu i grubości arkusza
odsączenie wody
przełożenie arkuszy suknem wełnianym (co daje charakterystyczną dla papieru czerpanego fakturę)
zaklejenie w celu uniknięcia przesiąkania atramentu (można też dodać kleju do pulpy)
suszenie
wygładzanie kamieniami
Metodę tę stosowano powszechnie do XIX wieku.
W Polsce najbardziej znanym ośrodkiem czerpania papieru jest Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju, gdzie od 1971 r. wznowiono produkcję.
W dawnej fabryce papieru czerpanego w Barlinku znajduje się muzeum.
(źródło: Wikipedia)
Historia
Przyjmuje się, że papier, w formie papieru czerpanego, wynaleziono w Chinach w 105 r. W XI w. zaczęto produkcję papieru czerpanego w Europie (Półwysep Iberyjski, Sycylia). Od XV w., czyli zapoczątkowania druku w Europie, zwiększa się tutaj zapotrzebowanie na papier czerpany. Prowadziło to do pojawienia się nowych technik i maszyn służących przekształcaniu szmat w pulpę, m.in. stosowanego do dzisiaj cepa holenderskiego. W 1799 r. Luis Nicolas Robert wynalazł maszynę papierniczą, a w 1803 postawiono pierwszą maszynę papierniczą w Anglii, co sprawiło, że produkcja papieru czerpanego zaczęła stopniowo się zmniejszać. Powtórnie, pod koniec XX w. wzrosło zapotrzebowanie na papier czerpany z powodu jego walorów artystycznych. W krajach Dalekiego Wschodu produkcja papieru czerpanego trwa nieprzerwanie po czasy współczesne.
Surowce
Początkowo do produkcji papieru czerpanego używano łyka krzewów i drzew morwowych i odpadów konopnych. Wraz ze wzrostem zapotrzebowania na papier czerpany zaczęto stosować inne surowce: len, słomę ryżową, łodygi bambusa itd. Do wyrobu papieru używano także rozdrobnionych szmat. Papier uzyskany z pulpy szmacianej jest szczególnie odporny na zniszczenia, a także na upływ czasu. Był on stosowany do produkcji najbardziej luksusowych druków od XV do XIX wieku. Współcześnie do produkcji papieru czerpanego korzysta się z bardzo szerokiej listy surowców. Papier czerpany algowy wykonuje się z zielonych alg weneckiej laguny. W Bawarii wykonuje się papier piwny z osadów browarnianych o różnych barwach i zapachach.
Proces produkcji
gotowanie masy roślinnej w wodzie z dodatkiem popiołu drzewnego lub mleka wapiennego
płukanie masy
miażdżenie
rozprowadzenie masy w wodzie
zlanie do kadzi
czerpanie ramką z sitem
przekładanie sitem formowym dla ograniczenia formatu i grubości arkusza
odsączenie wody
przełożenie arkuszy suknem wełnianym (co daje charakterystyczną dla papieru czerpanego fakturę)
zaklejenie w celu uniknięcia przesiąkania atramentu (można też dodać kleju do pulpy)
suszenie
wygładzanie kamieniami
Metodę tę stosowano powszechnie do XIX wieku.
W Polsce najbardziej znanym ośrodkiem czerpania papieru jest Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju, gdzie od 1971 r. wznowiono produkcję.
W dawnej fabryce papieru czerpanego w Barlinku znajduje się muzeum.
(źródło: Wikipedia)
Rejestr zmian podstrony
Informację wprowadził(a): Jarosław Pietrucha (2023-11-28 13:51:59)
Liczba odwiedzin: 50366
Informację wprowadził(a): Jarosław Pietrucha (2023-11-28 13:51:59)
Liczba odwiedzin: 50366